Jeśli zatrzymujemy się w Warszawie krótko, obowiązkowym punktem naszego pobytu powinna być wizyta na Starówce. To nie tylko dzielnica miasta. To salon kulturalny stolicy, stający się w sezonie sceną dla koncertów na świeżym powietrzu czy występów trup teatralnych, galerią dla malarzy. Schodzące ku Wiśle romantyczne zaułki, rozbrzmiewające muzyką stylowe kafejki pozwolą na chwilę wytchnienia po zwiedzaniu muzeów. Starówka to także raj dla miłośników sztuki sakralnej. Stare Miasto po wojennych zniszczeniach odbudowane tak wiernie, że znalazło się na Światowej Liście Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.
Ze Starówki warto wybrać się na spacer Traktem Królewskim - najbardziej reprezentacyjną arterią miasta. To szlak, łączący Zamek Królewski z pałacami w Łazienkach i Wilanowie. Kształtowany przez wieki, urzeka klimatem pałaców, kościołów, mieszczańskich kamienic, siedzib rządowych. Spacer Traktem Królewskim to wędrówka przez stulecia - trwa zaledwie godzinę, a pozwala poznać historię naszego niezwykłego miasta. Później warto, już autobusem lub samochodem, pojechać dalej, do Wilanowa do letniej rezydencji Jana III Sobieskiego. Zobaczyć pałac o bogatych wnętrzach i przejść się alejkami zabytkowego parku.
Cmentarz Powązkowski został założony w 1790 r., wg projektu D. Merliniego - nadwornego architekta króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W katakumbach znajdują się prochy osób z otoczenia króla i jego rodziny. Zachowały się tutaj również liczne historyczne grobowce, często o znacznej wartości artystycznej. Z tyłu katakumb Aleja Zasłużonych, z grobami wielu sławnych Polaków.
Przed II wojną światową Warszawa była drugim w Europie i czwartym na świecie skupiskiem ludności żydowskiej, mieszkało tutaj około 400 000 Żydów, co stanowiło blisko 30 proc. ogółu mieszkańców stolicy. Ten świat ostatecznie odszedł w przeszłość wraz z dokonaną przez Niemców likwidacją warszawskiego Getta. Dziś, wśród niewielu śladów, pozostał Cmentarz Żydowski, Umschlagplatz upamiętniający męczeństwo Żydów - skąd Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince około 300 000 osób, czy Synagoga Nożyków.
Odmiennych wrażeń dostarczy oglądanie dzielnic wybudowanych po wojnie. W latach 1949-56 polskim architektom został narzucony nowy, „socjalistyczny w treści i narodowy w formie" styl - realizm socjalistyczny, postulujący zgodność wizji świata z ideologicznymi tezami marksizmu, komunikatywność formy, optymizm, uprzywilejowanie tematyki pracy, walki klasowej i tradycji ruchu robotniczego. Przykładem są wybudowane w 1952 roku Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa (MDM) oraz Pałac Kultury i Nauki.
Muzea
Jedyne na świecie Muzeum Plakatu, Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa czy Muzeum Kolejnictwa to tylko przykłady miejsc, które możemy zwiedzić podczas pobytu w Warszawie. W stolicy jest ponad 30 muzeów. Te najbardziej prestiżowe - jak Muzeum Narodowe - z bogatymi zbiorami sztuki od starożytności po dzień dzisiejszy czy Muzeum Wojska Polskiego - dokumentujące dzieje oręża, są znane i często odwiedzane przez przyjezdnych.
Ale warto też zajrzeć do placówek skromniejszych, lecz nie mniej interesujących. Należą do nich choćby Salonik Fryderyka Chopina, będący jego ostatnim warszawskim mieszkaniem czy Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych, gromadzące piękne przedmioty codziennego użytku z dawnych epok.
Miłośników techniki przyciągnie Muzeum Motoryzacji w Otrębusach, w którym stoi ponad 300 zabytkowych pojazdów.
Galerie
Te słowa, wtopione spiżowymi literami w marmur posadzki, witają każdego odwiedzającego pierwsze w Warszawie i Polsce publiczne muzeum "Galerię Wielką zwaną Muzeum", otwartą jeszcze w 1805 r., z inicjatywy dziedzica Wilanowa, Stanisława Kostki Potockiego. Panujący, polska szlachta i arystokracja, mężowie stanu i uczeni własnym sumptem gromadzili kolekcje dzieł sztuki i ten fakt zdecydował o publicznym charakterze, zasobach i randze współczesnego muzealnictwa. Pasja ostatniego króla Stanisława Poniatowskiego pozwoliła stworzyć bogate zbiory malarstwa, rzeźby, numizmatów, medali, grafiki i dzieł sztuki użytkowej. Zamiarem króla było przekazanie ich narodowi. Upadek państwowości na lata przekreślił możliwość kształtowania się instytucji publicznego muzeum.
Dzisiaj mamy w stolicy wiele szacownych muzeów. Jednak warszawianie zawsze cenili sobie możliwość obcowania z obrazami czy rzeźbami, na co dzień. Dlatego obok tych skarbnic kultury narodowej znajdziemy w Warszawie mniejsze i większe galerie, pozwalające na mniej formalny kontakt ze sztuką. W wielu kawiarniach możemy nie tylko zamówić deser, ale także wybrać i kupić wiszący na ścianie obraz. Galerie w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski przyciągają nie tylko ciekawymi wystawami, ale także odbywającymi się tam happeningami, projekcjami filmów czy awangardowymi koncertami. Warto je zwiedzać, gdyż dają wyobrażenie o bogactwie i różnorodności polskiej kultury narodowej. A współczesna grafika może być wspaniałą pamiątką z pobytu w Warszawie.
Teatry
Warszawa kocha swoich aktorów, dlatego nie jest łatwo zdobyć bilety na najlepsze przedstawienia teatralne. Tak jest w zasadzie od czasów, gdy z inicjatywy króla Stanisława Augusta powstał w 1765 r. Teatr Narodowy. Jeśli jednak nam się to uda, czeka nas niezapomniany wieczór. Może to być wizyta w pięknym gmachu Opery, na tradycyjnym przedstawieniu Moniuszki lub na którejś ze współczesnych, oszałamiających plastycznie inscenizacji. Na deskach teatrów stolicy wystawiane są nowoczesne sztuki, grane w tym samym czasie w Berlinie czy na Broadwayu i narodowa klasyka odczytywana na nowo. Teatry muzyczne zapraszają na musicale. Ewenementem jest Teatr Żydowski, w którym aktorzy grają w jidysz - widzowie oczywiście dostają słuchawki z tłumaczeniem. W sierpniu co roku odbywa się Konkurs Teatrów Ogródkowych. Zupełnie inaczej odbiera się sztukę, oglądając ją na patio nowomiejskiej kamieniczki w Lapidarium, czy pod rozgwieżdżonym niebem w Szwajcarskiej Dolinie. Na Pradze - w dzielnicy zmieniającej swoje oblicze z dnia na dzień - znalazł miejsce offowy Teatra Academia, którego animatorzy są związani z Akademią Sztuk Pięknych. Do najważniejszych wydarzeń teatralnych w Polsce można z pewnością zaliczyć Festiwal Festiwali Teatralnych SPOTKANIA.
Kina
Wieczór w kinie? Dlaczego nie. Zwłaszcza, że duże centra rozrywkowe oferują nie tylko sam film. Wyjście do kina można połączyć z grą w kręgle lub miłym spędzeniem czasu w kawiarni, gdzie jest czas na wymienienie się wrażeniami lub przestudiowanie magazynu poświęconego najnowszym produkcjom filmowym. Cinema City, Multikino czy Silver Screen mają po kilka sal projekcyjnych, w których wyświetlane są różne filmy, tak że wyboru filmu można dokonać na miejscu. Biletów nie powinno zabraknąć. No, chyba, że jest to dzień premiery. Wtedy warto wcześniej zarezerwować miejsca, żeby razem z widzami na całym świecie wzruszać się losami bohaterów. Jeżeli jednak wolimy nastrojowy wieczór tylko we dwoje - powinniśmy pójść do któregoś z mniejszych kin - choćby do Rejsu na Krakowskim Przedmieściu, żeby dzień zakończyć spacerem wśród staromiejskich uliczek. Szukający specjalnych wrażeń powinni znaleźć coś dla siebie - w trójwymiarowym kinie Imax. Specjalnie dobrany repertuar prezentuje Kino Lab w Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim - pokazom wybitnych dzieł z epoki kina niemego czasami towarzyszy żywa muzyka. Na interesujące cykle filmowe zaprasza też kino Iluzjon. Większość filmów jest wyświetlana w wersji oryginalnej, z polskimi napisami.
Zamki i Pałace
Warszawskie zamki i pałace to nie tylko materialne ślady przeszłości. To przede wszystkim miejsca, w których rozgrywały się najważniejsze dla miasta i Polski wydarzenia. Zamek Królewski był niegdyś rezydencją królów i siedzibą Sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Tu Sejm Czteroletni, zwany Wielkim, uchwalił pierwszą w Europie, a drugą w świecie konstytucję, kładącą podwaliny pod kształt nowoczesnego państwa. Zniszczony w czasie II wojny światowej, został odbudowany w stylu wczesnego baroku. Dziś pełni reprezentacyjne funkcje państwowe i kulturalne. Dla zwiedzających dostępne są m.in. Apartamenty Królewskie, Pokoje Dworskie i Sale Sejmowe oraz galerie dawnej sztuki. W salach zbudowanego w XVII wieku Pałacu Prezydenckiego podpisano Układ Warszawski, prowadzono obrady Okrągłego Stołu, a obecnie służy za rezydencję Prezydenta RP. Klasycystyczny pałac Staszica zawsze służył wiedzy - dziś mieści się tam Polska Akademia Nauk. Górujący na skarpie wiślanej Zamek Ujazdowski wzniesiono w miejscu XIII-wiecznego grodu książąt mazowieckich. Teraz jest siedzibą Centrum Sztuki Współczesnej. Zespół Pałacowo-Parkowy Łazienki Królewskie swój obecny kształt zawdzięcza królowi Stanisławowi Augustowi. Był świadkiem dramatycznych wydarzeń Nocy Listopadowej. Z Belwederu uchodził przed powstańcami książę Konstanty, a sto lat później, po odzyskaniu niepodległości, mieszkali tutaj prezydenci II RP - Narutowicz, Wojciechowski i Piłsudski. Do Wilanowa wracał ze zwycięskich wojen król Jan III Sobieski. Dziś możemy tu zwiedzić nie tylko pięknie zrekonstruowane wnętrza, ale także przespacerować się po uroczym parku i odwiedzić Muzeum Plakatu.
