Warszawa (województwo mazowieckie, powiat Warszawa (m.n.p.p.))

Historia

Początki osadnictwa w Kotlinie Warszawskiej datuje się na wiek X. W końcu XIII w., tam, gdzie dziś wznosi się Zamek Królewski, założono nowy gród książęcy - dzisiejszą Warszawę.

Najwcześniejsza pisana wzmianka o Warszawie znajduje się w dokumencie z 1313 r. Po bezpotomnej śmierci książąt mazowieckich Mazowsze zostało inkorporowane do Korony Polskiej. Od 1569 r. obradowały tu wspólne polsko-litewskie sejmy Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a od 1573 r. obywały się wolne elekcje.

Po pożarze Wawelu Zygmunt III Waza przeniósł w 1596 roku stałą rezydencję królewską, dwory i urzędy koronne z Krakowa do rozbudowanego zamku warszawskiego.

Załamanie rozwoju miasta przyniosły wojny, zamieszki wewnętrzne i epidemie w XVII w. Tylko w latach 1655-1658 Warszawa była trzykrotnie oblegana, zdobywana i okupowana przez wojska szwedzkie i siedmiogrodzkie.

W okresie panowania Sasów, po ustabilizowaniu się sytuacji politycznej, Warszawa znów stała się ważnym ośrodkiem kulturalnym. Drugi z kolei "złoty okres" stolicy przypada na lata panowania ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Po trzecim rozbiorze w 1795 r. Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata. Warszawa została zdegradowana do roli prowincjonalnego miasta rosyjskiego.

Mimo niekorzystnych warunków politycznych miasto rozwijało się. Rozbudowywano przemysł. W latach 1840-1848 powstała pierwsza linia kolei warszawsko-wiedeńskiej. W 1864 r. oddano do użytku pierwszy stały most na Wiśle, w 1875 r. pierwszy most kolejowy. Założono pierwszy wodociąg (1851-1855), pierwszą sieć kanalizacyjną (1881-1886). W 1856 r. wprowadzono gaz, a w 1881 zainstalowano pierwszą centralę telefoniczną. W 1882 r. wprowadzono regularną komunikację tramwajową konną, a w 1907 r. - elektryczną.

W 1918 roku Warszawa została stolicą odrodzonego państwa polskiego. Porządkowanie stolicy, które nabrało szczególnego rozmachu za prezydentury Stefana Starzyńskiego, brutalnie przerwał wybuch II wojny światowej i okupacja niemiecka.

Obrona oblężonej Warszawy trwała do 28 września 1939 r. Miasto znów stało się głównym ośrodkiem ruchu oporu, ale też centrum konspiracyjnego życia kulturalnego i naukowego. W kwietniu 1943 r. w zamkniętym murami getcie żydowskim wybuchło powstanie, po którym dzielnica żydowska licząca pół miliona ludzi przestała istnieć. 1 sierpnia 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie, przygotowane przez Armię Krajową. Akt honorowej kapitulacji podpisano 2 października. Po upadku powstania Warszawę skazano na zagładę. Ludność została wypędzona, wywieziona do obozów. Niemcy przystąpili do planowego burzenia miasta. Zginęło ok. 650 tys. mieszkańców. Zniszczono 84 proc. zabudowy miasta.

Odbudowa Warszawy rozpoczęła się natychmiast w 1945 roku. Dziś stolica, która miała być wymazana z mapy Europy, odrodziła się i znów tętni życiem.

 

 

Koniec XIII w. Założenie nowego grodu książęcego - dzisiejszej Warszawy, kilka kilometrów na północ od Jazdowa, w miejscu, w którym dziś wznosi się Zamek Królewski.

  

1413 Oficjalne przeniesienie stolicy Mazowsza z Czerska do Warszawy.

  

1526 Uroczysty wjazd króla Zygmunta Starego do Warszawy. Z racji dogodnego położenia Warszawa przeżywa szczególnie bujny rozkwit, wysuwając się na pierwsze miejsce w państwie.

  

1569 Obrady Sejmu w Lublinie - Unia Lubelska - podjęcie uchwały o wspólnych polsko-litewskich sejmach Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

  

1596 Przeniesienie - po pożarze Wawelu - stałej rezydencji królewskiej, dworów i urzędów koronnych z Krakowa do rozbudowanego zamku warszawskiego. Konsekwencją tego jest szybki rozwój Warszawy i stały wzrost liczby ludności miasta.

  

1655-1658 Czas wojen. Warszawa jest trzykrotnie oblegana, zdobywana i okupowana przez wojska szwedzkie i siedmiogrodzkie. Lata „potopu" rujnują miasto i ogołacają je z dóbr kulturalnych (najeźdźcy wywożą z Polski m.in. cenne księgozbiory, wielką liczbę dzieł sztuki, królewską galerię obrazów, kolekcję arrasów itp.).

  

1683 Po elekcji Jana III Sobieskiego Warszawa rozwija się gospodarczo i kulturalnie.

  

1740 Reforma oświaty; Stanisław Konarski zakłada Collegium Nobilium.

  

1747 Bracia Załuscy zakładają pierwszą bibliotekę publiczną.

  

1764-72 Drugi „złoty okres" stolicy - za panowania ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rozwijająca się dynamicznie Warszawa powiększa się i przekształca w nowoczesny organizm miejski. Staje się centrum życia politycznego, gospodarczego, handlowego i przemysłowego kraju oraz stolicą polskiego oświecenia.

  

3 maja 1791 Uchwalenie w Warszawie pierwszej w Europie, a drugiej w świecie konstytucji, kładącej podwaliny pod kształt nowoczesnego państwa.

Na mocy uchwały z dnia 18 kwietnia 1791 roku mieszczanie otrzymują prawa obywatelskie, miasta zostają scalone pod względem administracyjnym, znosząc jurydyki, dzieląc większe miasta na cyrkuły, dając szerokie uprawnienia samorządom.

21 kwietnia 1791 roku ustawa ta jest wpisana do ksiąg miejskich i ten dzień, od 1991 roku, obchodzony jest jako Święto Warszawy.

Zwycięskie rządy Targowicy niszczą dzieło Sejmu Czteroletniego. 1772 r.- pierwszy rozbiór Polski, 1793 r. - drugi rozbiór Polski. Stolica staje się ogniskiem konspiracyjnego sprzysiężenia, zamierzającego zbrojnym wystąpieniem przywrócić niepodległość.

  

1794 Wybuch Powstania Kościuszkowskiego. Zwycięstwo pod Racławicami przyspiesza wystąpienie ludu warszawskiego przeciwko zaborcom. 17 kwietnia 1794 r. pod wodzą szewca Jana Kilińskiego i rzeźnika Józefa Sierakowskiego warszawiacy atakują przebywające w mieście oddziały rosyjskie i zwyciężają.

  

1795 Trzeci rozbiór Polski.

Polska zostaje wymazana z mapy Europy na 123 lata, a jej ziemie zostają wchłonięte przez  Rosję, Prusy i Austrię. Część Mazowsza z Warszawą, która zostaje zdegradowana do roli miasta prowincjonalnego, przypada Prusom, druga część - Rosji.

 

1806 Wkroczenie do Warszawy wojsk napoleońskich. Budzi to nowe nadzieje na odzyskanie samodzielnego bytu państwowego. W lipcu 1807 r., na mocy pokoju zawartego w Tylży, zostaje utworzone Księstwo Warszawskie. Warszawa staje się znów niezwykle czynnym ośrodkiem życia politycznego i kulturalnego. Klęska Napoleona kładzie jednak kres istnieniu Księstwa.

  

1815 Warszawa - po Kongresie Wiedeńskim -znowu stolicą, zależnego od Rosji, lecz przez kilkanaście lat zachowującego dość znaczną autonomię, Królestwa Polskiego.

  

1830 i 1863 Wybuch zbrojnych Powstań przeciw Rosji. Po upadku Powstania Styczniowego (1864) w Królestwie zostaje wprowadzona ostra rusyfikacja szkolnictwa i administracji. Mimo niekorzystnych warunków politycznych miasto rozwija się.

 

1840-48 Powstanie pierwszej linii kolei warszawsko-wiedeńskiej.

  

1864 Oddanie do użytku stałego mostu na Wiśle, w 1875 r. - pierwszego mostu kolejowego.

  

1851-1855 Oddanie do użytku pierwszego wodociągu.

  

1881-1886 Oddanie do użytku pierwszej sieci kanalizacyjnej.

  

1881 Zainstalowanie pierwszej centrali telefonicznej.

 

1882 Wprowadzenie regularnej komunikacji tramwajowej, konnej, a w 1907 r. - elektrycznej.

 

1918 Odzyskanie niepodległości przez Polskę. Warszawa znów jest stolicą odrodzonego państwa polskiego.

 

1939 Wybuch II Wojny Światowej. Warszawa - jak zwykle w okresie niewoli - staje się głównym ośrodkiem ruchu oporu, jak też centrum konspiracyjnego życia kulturalnego i naukowego.

 

1943 Wybuch Powstania w Getcie Żydowskim. Po nierównej walce Niemcy doszczętnie burzą obszar Getta.

 

1 sierpnia 1944 Wybuch Powstania Warszawskiego. Powstanie trwa 63 dni. Po jego upadku ludność zostaje wypędzona lub wywieziona do obozów. Niemcy przystępują do planowego burzenia miasta. Straty kulturalne, obejmujące spalone biblioteki i zbiory muzealne, Świątynie i pałace, wreszcie dobytek ludności, są niemożliwe do oszacowania. W powstaniu ginie ok. 650 tys. mieszkańców, 84 proc. zabudowy miasta zostaje zniszczona. Specjalne ekipy hitlerowskie z premedytacją podpalają dom po domu, ulicę po ulicy, a szczególnie cenne budowle, przykładowo Zamek Królewski zostaje wysadzony w powietrze. Po Warszawie ma nie zostać kamień na kamieniu...

 

1945 Koniec wojny, odbudowa Warszawy.

 

1945-1989 Polska pod rządami władz komunistycznych.

 

1980 Powstanie Solidarności - ruchu społecznego, który przyczynia się do obalenia komunizmu w Polsce.

 

1989 Pierwsze wolne wybory w powojennej Polsce.

 

1 maja 2004 Przystąpienie Polski do UE.

 
FB dlaMaturzysty.pl reklama