Na mapie znajdziemy Limanową w centralnej części Beskidu Wyspowego. Przed wiekami wkroczył tu człowiek i swoją pracą wpisał się w niepowtarzalną urodę tej ziemi. Wśród otaczających miasto gór, słynących z urzekających widoków, wyróżnia się Mogielica zamykająca zachodnią część widnokręgu. W pogodne dni po południowej stronie zobaczymy Tatry. Urozmaicone gatunkowo lasy są ostoją różnych zwierząt, a pobliski Gorczański Park Narodowy o przewadze krajobrazu naturalnego stanowi ciekawy kontrast z kulturowym krajobrazem wokół naszego miasta.
Limanowa leży w południowo- wschodniej Polsce, w niewielkiej kotlinie otoczonej górami Beskidu Wyspowego należącego do Karpat Zewnętrznych. Potoki: Starowiejski, Jabłoniecki i Mordarka tworzą tutaj rzekę Sowlinę, która odprowadza wody do Łososiny, lewobrzeżnego dopływu Dunajca. Bezpośrednio nad miastem od strony północnej wznoszą się: Łysa Góra /780,6 m n.p.m./ i Miejska Góra /715,6 m n.p.m./ wchodzące w skład Pasma Łososińskiego. Zabudowę z pozostałych stron ograniczają stoki: Paproci /640 m n.p.m./, Dzielca /628 m n.p.m./, Lipowego /572 m n.p.m./ i Jabłońca /624 m n.p.m./.
Legenda opowiada o pierwszej osadzie na Łysej Górze, która na skutek nieprawości mieszkańców zabawiających się w karczmie w czasie niedzielnego nabożeństwa zapadła się pod ziemię. Do dziś w tym rejonie funkcjonują nazwy Karczmisko
i Kościelisko, a podwójny grzbiet góry został rozpoznany jako skutek wielkiego osuwiska.
Administracyjnie nasze miasto znajduje się w województwie małopolskim i jest siedzibą władz rozległego powiatu limanowskiego. Lokalny węzeł dróg daje dogodne połączenia w stronę Krakowa /90 km/, Nowego Sącza /25 km/, Bochni /38 km/, Kamienicy /20 km/. Najbliższe przejścia graniczne na teren Słowacji znajdują się w Piwnicznej /47 km - dla samochodów osobowych/ i Niedzicy /60 km - dla samochodów osobowych i autokarów/. Malownicza trasa kolejowa biegnąca przez miasto łączy stacje na linii Chabówka - Nowy Sącz.
Beskid Wyspowy należy do Karpat fliszowych zbudowanych głównie z piaskowców, łupków i zlepieńców. Cechą wyróżniającą ten obszar są „wyspowe" wzniesienia rozdzielone głębokimi przełęczami. Góry o kopulastych kształtach stanowią doskonałe punkty widokowe, słynące z rozległych panoram. Najwyższym szczytem tej części Beskidów jest dobrze widoczna z Limanowej Mogielica /1170 m n.p.m./.
W obniżeniu Limanowej występują znaczne wahania temperatur i wysokie opady. Podobnie jak w innych górach klimat cechuje piętrowość, a więc niższe temperatury wraz ze wzrostem wysokości. Czasem jednak w dolinach gromadzi się chłodne powietrze, powodując „morza mgieł", ponad które wystają wierzchołki gór.
Większe kompleksy leśne występują w górnych partiach wzniesień. Przeważają drzewostany mieszane lub bukowe, przy czym wśród buków widać zespoły jodeł, modrzewi, sosen, brzóz i domieszki innych gatunków drzew.
Do łatwo rozpoznawalnych krzewów należą: bez koralowy
i czarny, leszczyna, kalina, tarnina, malina i jeżyna.
W piętrze lasów i na łąkach spotykamy liczne gatunki roślin kwiatowych, które przyciągają uwagę swą niepospolitą urodą. Występują między innymi: śnieżyczka, przebiśnieg, żywiec gruczołowaty, dziewięćsił bezłodygowy, goryczka trojeściowa, zawilec gajowy, podkolan biały i wiele innych.
Mniej więcej na linii Kamienica-Limanowa-Łososina przebiega granica między podokręgami geobotanicznymi: Śląsko-Babiogórskim i Sądeckim. Do tego ostatniego zalicza się wschodnia część Beskidu Wyspowego obejmująca pasmo Jaworza i Pasmo Kanińskie. Przemawia za tym występowanie bluszczyka kosmatego /Glechoma hirsuta/ i kilku gatunków kserotermicznych, a brak gatunków charakterystycznych dla podokręgu Śląsko-Babiogórskiego, przede wszystkim krokusa /Crocus scepusiensis/.
W lasach często możemy zobaczyć sarny, jelenie, dziki, zające i lisy. Urozmaicony świat ptaków reprezentują między innymi: dzięcioły, sikory, pliszki, sójki
i zięby. Często widuje się jaszczurkę zwinkę, padalca i salamandrę. Wśród rozmaitości motyli można zobaczyć: bielinki, pazie, modraszki, rusałki i inne. W rzekach żyją dość licznie ryby.
Wśród wielu osobliwości przyrodniczych okolic Limanowej można wymienić: rzadko spotykany w Karpatach podwójny grzbiet Łysej Góry nad Limanową, liczne stanowisko brzozy ojcowskiej na górze Szkiełek nad Łukowicą,
Jaskinię Zbójecką w Łopieniu, źródła mineralne w Szczawie.
Jaskinia Zbójecka powstała w osuwisku na północnym zboczu Łopienia (951 m n.p.m.),
w gruboławicowych piaskowcach magurskich. Jest jedną z największych jaskiń polskich Karpat fliszowych, ma 404 m długości i 19 m głębokości. Charakteryzują ją obszerne, jak na warunki beskidzkie, korytarze i komory dochodzące do 10 m wysokości oraz rzadkie w tutejszych jaskiniach nacieki. W jaskini znajduje się również licząca kilkaset osobników zimowa kolonia podkowca małego.
Ochroną rezerwatową objęto obszary na Luboniu Wielkim, Śnieżnicy, Białowodzkiej Górze nad Dunajcem, Kamionnej i Kostrzy.
W pobliżu Limanowej znajduje się Gorczański Park Narodowy z dużymi obszarami lasów i krajobrazem noszącym ślady dawnej kultury pasterskiej. Rozproszona zabudowa na stokach gór
i szachownica pól, odzwierciedlająca działalność człowieka, dopełniają krajobrazu, którego urokowi trudno się oprzeć.
Limanowa ma również i tę zaletę, że z grzbietów gór jej okolicy można podziwiać zarówno pasmo Gorców jak i Tatry. Piękno tych krajobrazów zachęca wszystkich do dalszych wędrówek.
Źródło: Urząd Miasta Limanowa
