Z kart historii
Historia Wałbrzycha sięga XII wieku. W tym okresie istniała leśna osada, która przekształciła się w gród warowny, później w miasto. Początkowo jego dzieje związane były z losami księstwa wrocławskiego, następnie świdnicko - jaworskiego. Za czasów panowania książąt piastowskich z linii świdnicko - jaworskiej w XII-XIV wieku zbudowano zamek Książ (1292 r.) i warownię Nowy Dwór (około 1390 r.). Pierwsza udokumentowana wzmianka o Wałbrzychu pochodzi z 1305 r. w dokumencie określającym wysokość świadczeń parafii śląskich na rzecz biskupstwa wrocławskiego. W 1372 r. we wsi istniał kościół, a jego proboszczem był Ioannes. Prawa miejskie Wałbrzych uzyskał między 1400 a 1426 rokiem. Osada a następnie miasto nosiły nazwy: Waldenberc (1305 r.) Waldenberg (1372 r.) i Waldenburg (1400 r.), co oznaczało „leśna góra", „leśny gród". W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego występuje nazwa Walbrich. Z roku 1426 pochodzi zapis o Wałbrzychu, jako mieście liczącym około 200 mieszkańców. W 1428 roku podczas wojen husyckich zniszczony został zamek Nowy Dwór.
Zdjęcie nr 1 - Ruiny zamku Nowy Dwór - gotycka brama
Po wygaśnięciu rodu Piastów z linii świdnicko - jaworskiej miasto stało się własnością śląskich rodów rycerskich - początkowo Schaffgotschów, następnie Czettritzów, a od 1738 roku niemieckiej rodziny Hochbergów, posiadaczy Zamku Książ.
Ośrodkiem przemysłowym Wałbrzych stał się w XVIII i XIX wieku dzięki rozwojowi tkactwa i górnictwa. W 1818 r. wałbrzyski kupiec Alberti uruchomił w mieście pierwszą w Europie mechaniczną przędzalnię lnu. Powstają kopalnie węgla kamiennego, zakłady koksownicze, huta szkła oraz fabryki porcelany.
Po II wojnie światowej, która oszczędziła miastu zniszczeń, w wyniku łączenia pobliskich gmin i budowie nowych osiedli mieszkaniowych, nastąpił rozwój przestrzenny miasta. Pod koniec XX wieku wałbrzyskie górnictwo uległo likwidacji, ale prawdziwą kopalnię można nadal obejrzeć w Muzeum Przemysłu i Techniki.
Źródło: Biuro Promocji Miasta Urzędu Miejskiego w Wałbrzychu; Zdjęcia: Krzysztof Żarkowski
